Genellikle “stres” kelimesini her şeyin üstesinden gelemeyeceğimizi hissettiğimizde kullanırız. Stres durumunda aşırı yükleniriz ve üzerimize uygulanan baskılarla başa çıkıp çıkamayacağımızı merak ederiz. Refahımıza meydan okuyan veya tehdit oluşturan her şey bir stres kaynağıdır. Bazı stres kaynakları motive edici olması açısından iyi olabilir. Bazı insanlar ise hiç stres olmadan hayatımızın sıkıcı olacağını ve muhtemelen anlamsız hissedeceğini söyler. Bununla birlikte, stres hem zihinsel hem de fiziksel sağlığımıza zarar verdiğinde olumsuz sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle stresle nasıl başa çıkılacağını öğrenmek çok önemlidir.
Stresle Nasıl Başa Çıkarız?
Mevcut kaynaklarımızın ve becerilerimizin bir durumla başa çıkmak için fazlasıyla yeterli olduğuna karar verirsek, bu bizim için stresli görülmez. Öte yandan, bir durumla etkili bir şekilde başa çıkmak için gereken kaynakların elimizdekinin ötesinde olduğu sonucuna varırsak, durumun stresli olduğunu söyleriz. Stresli hissettiğinizde vücudunuzda birtakım değişimler meydana gelir. İyi uyuyamazsınız, tansiyonunuz yükselir, nefesiniz hızlanır, sindirim sisteminiz yavaşlar, nabzınız yükselir, bağışıklık sisteminiz zayıflar ve kaslarınız gerilir. Bazı olumlu ve hoş durumların hala stresli olarak algılanabileceğini belirtmek ilginçtir. Bu belirtiler olumlu bir duruma (yeni bir eve taşınmak) tepki olarak ortaya çıkabileceği gibi olumsuz bir duruma (sınav) tepki olarak da ortaya çıkabilir. Vücudumuz güçlü stres etkenine aynı şekilde tepki verir. Stresin bazı etkileri, davranışlarınızın yanı sıra düşünce ve hislerinize de yansıyabilir.
Stresin Nedenleri Nelerdir?
Stresli bir durumla baş edebilmek için gerginliğin nedenini bilmek önemlidir. Tabii ki, her birey için stres tetikleyicileri değişecektir. Ancak, stresin en yaygın nedenleri şunlardır:
- Yas
- Aile sorunları
- Maddi konular
- Hastalık
- Zamansızlık
- Taşınma
- İlişkiler (çatışmalar)
- Akademik sınav sonuçları
- Gürültülü komşular vb.
Stresinizi yönetmek için ne yapabilirsiniz?
İlk adım, stresli hissettiğinizi fark etmeyi öğrenmektir. Bir sonraki adım, stresle başa çıkmanın bir yolunu seçmektir. Bunun bir yolu, strese neden olan olaydan veya şeyden kaçınmaktır. İkinci bir yol, strese nasıl tepki verdiğinizi değiştirmektir. Bu daha pratik bir çözümdür. Kendi kendine yardım ve kendi kendine yönetimi içeren aşağıdaki yöntemler, stresle başa çıkmanıza yardımcı olabilir:
- Egzersiz: egzersizin bir kişinin zihinsel ve fiziksel durumu üzerinde faydalı bir etkisi olduğu kanıtlanmıştır. Birçok insan için egzersiz son derece etkili bir stres gidericidir.
- Girişkenlik: Her şeye evet demeyin. Bir şeyi iyi yapamıyorsanız veya bir şey sizin sorumluluğunuzda değilse, onları yapmayı kabul etmemenin yollarını aramaya çalışın.
- Beslenme: Bol meyve ve sebze yiyin. Sağlıklı ve dengeli beslenmeye özen gösterin.
- Zaman: Her gün sadece kendinize biraz zaman ayırdığınızdan emin olun. Bu zamanı hayatınızı düzenlemek, rahatlamak ve kendi ilgi alanlarınızı sürdürmek için kullanın. Olayları perspektife koyun.
- Nefes alma: Sisteminizi yavaşlatacak ve rahatlamanıza yardımcı olacak bazı etkili nefes alma teknikleri vardır.
- Konuş: Aileniz, arkadaşlarınız, profesörleriniz ve danışmanınızla konuşun. Düşüncelerinizi ve endişelerinizi ifade edin.
